«Η δεύτερη εποχή των Podemos θα είναι στην κυβέρνηση». Αυτή ήταν η φράση με την οποία άνοιξε την προεκλογική του εκστρατεία ο ηγέτης του αριστερού κόμματος Πάμπλο Ιγκλέσιας. Όμως, έπειτα από το αποτέλεσμα της χθεσινής νύκτας, το διάτορο αυτό μήνυμα μετατράπηκε σε σιωπή.
Ο Ιγκλέσιας δεν εμφανίσθηκε στα μέσα ενημέρωσης να εξηγήσει γιατί αποδεκατίσθηκαν οι εκλεκτοί του (με εξαίρεση τον «Κίτσι» Γκονθάλεθ στο Κάδιθ) στις «δημαρχίες της Αλλαγής» και κατακρημνίσθηκε η συγκυβέρνηση στην Καστίλια -Λα Μάντσα με το PSOE -πρότυπο και της συγκυβέρνησης στο κράτος, όπως διατείνονταν οι Podemos. O σοσιαλιστής πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ ενίσχυσε από τις χθεσινές εκλογές τη θέση του, ενώ ο Ιγκλέσιας αντίθετα δεν θα μπορεί πλέον από ενισχυμένη θέση να διεκδικήσει είσοδό του στην συγκυβέρνηση, προωθώντας τη δική του ατζέντα.
Όπως συνέβη και στις εθνικές εκλογές της 28ης Απριλίου, κύρια στρατηγική του Ιγκλέσιας ήταν να μπει στην κυβέρνηση, όχι να κερδίσει. Και αυτό θα επιτυγχανόταν, εάν κατόρθωνε να αποτελέσει τον ρυθμιστικό παράγοντα για το PSOE στον μεγαλύτερο δυνατό αριθμό Αυτόνομων Περιφερειών και δημαρχιών. Όμως οι Podemos διατήρησαν μόνον τη δημαρχία στο Κάδιθ, όπου όμως ο «Κίτσι» Γκονθάλεθ, που δεν διατηρεί τις καλύτερες σχέσεις με τον Ιγκλέσιας, έχει την ανάγκη του PSOE για να εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία, απέναντι στην ισχυρή συμμαχία της δεξιάς ( Λαϊκό Κόμμα και Ciudadanos) με την ακροδεξιά Vox. Η άλλη μόνη ελπίδα του Ιγκλέσιας είναι η Βαρκελώνη, όπου ναι μεν η Άντα Κολάου έχασε για λίγο από την εθνικιστική Ρεπουμπλικανική Αριστερά (ERC), αλλά δυνητικά θα μπορούσε να στηριχθεί σε μία πιθανή συμμαχία με Σοσιαλιστές (PSC) και τους Ciudadanos για να μην παραδωθεί η πόλη στις αποσχιστικές δυνάμεις.
Στη Γαλικία (Λα Κορούνια, Σαντιάγο ντε Κομποστέλα, Φερόλ) δεν κυβερνούν πλέον οι συμμαχίες, υπό τους Podemos, αλλά μπορούν να αποδειχθούν καθοριστικές για να αναλάβουν τη δημαρχία οι υποψήφιοι του PSOE. Η Θαραγόθα πέρασε στα χέρια της δεξιάς, ενώ στη Βαλένθια οι Podemos έμειναν εκτός δημοτικού συμβουλίου.
Κοινή παραδοχή όλων είναι πως το κόμμα κατήλθε στις εκλογές με μία πολύ ισχνή οργανωτική δομή σε πολλές περιφέρειες. Τα τελευταία χρόνια, μολονότι οι ετερογενείς δημοτικές δυνάμεις που στήριξαν οι Podemos επεκράτησαν στους δήμους, δεν κατάφεραν ωστόσο να θεμελιώσουν μία σταθερή βάση πολιτικής αντιπροσώπευσης, με αποτέλεσμα να υπάρξουν κεντρόφυγες δυνάμεις, που στοίχησαν στις εκλογές. Τρανό παράδειγμα η Μαδρίτη, όπου ο Ιγκλέσιας στήριξε τον Κάρλος Σάντσεθ Μάτο, που δεν κατάφερε να περάσει το 5% και να εκπροσωπηθεί στο δημοτικό συμβούλιο, όμως εξαιτίας της διάσπασης αυτής η Μανουέλα Κάρμενα–που είχαν στηρίξει οι Podemos το 2015–εν τέλει έχασε τη δημαρχία.
Τα αποτελέσματα ήταν το ίδιο αποκαρδιωτικά και στις περιφέρειες. Στην Καστίλια-Λα Μάντσα, οι Podemos δεν εκπροσωπούνται καν στην τοπική Βουλή, χάνοντας το υψηλότερο κρατικό αξίωμα που κατείχε στέλεχος του κόμματος, τη θέση του πρώτου αντιπροέδρου που κατείχε ο Χοσέ Γκαρθία Μολίνα. Μοναδική παρηγοριά τους οι Βαλεαρίδες, όπου κατόρθωσε να διατηρήσει τον έλεγχο μαζί με το PSOE και το Mes, η Λα Ριόχα και η Αστούριας, όπου οι τοπικοί σοσιαλιστές Gomera θα πρέπει να στηριχθούν στους Podemos.
«Η προσέλευση είναι σημαντική για την ιστορική στιγμή που ζει η χώρα μας», δήλωσε ο Ιγκλέσιας τη στιγμή που ψήφιζε. Στόχος του ήταν να εμπνεύσει μία κινητοποίηση των ψηφοφόρων και να τους αποτρέψει να μείνουν σπίτι τους. Δεν το κατόρθωσε όμως.
Η νέα αποτυχία έρχεται να προστεθεί στην απώλεια ενός εκατ. ψήφων από το 2016 σε εθνικό επίπεδο, γεγονός που στοίχισε την πτώση από 71 στις 42 έδρες στο εθνικό Κοινοβούλιο. Με βάση την ισχνή κοινοβουλευτική του δύναμη και την κατάρρευση στις ευρωπαϊκές, περιφερειακές και δημοτικές εκλογές, ο Ιγκλέσιας πλέον γνωρίζει πόσο περιορισμένες θα πρέπει να είναι πλέον οι απαιτήσεις του στις διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης, αλλά ευελπιστεί πως ο Σάντσεθ είναι πεπεισμένος για τις σοβαρές και στέρεες προτάσεις του για το κράτος. Για τούτο, οι στόχοι του τροποποιούνται εν μέρει, επιδιώκοντας τον σχηματισμό μίας κυβέρνησης με μεικτές ομάδες στα υπουργεία και άλλους οργανισμούς, χωρίς να παύει να επιζητεί και κάποιο υπουργικό χαρτοφυλάκιο.
Γιώργης-Βύρων Δάβος
El Pais, El Publico – ΑΠΕ-ΜΠΕ
